مشخصاتی که روی پلاک الکتروموتورها می نویسند برای استفاده بهینه در طراحی و راه اندازی صحیح بکار می رود و شامل نکاتی می شود که گاهی بی توجهی به آن باعث بهره وری کمتر و خسارت به تجهیزات الکتریکی می گردد.
لذا پلاک خوانی الکترو موتورها کمک زیادی به طراح و راه انداز برای طراحی مدار مربوطه و انتخاب صحیح کنتاکتور و بی متال و ... می نماید.
مشخصاتی که روی پلاک ها نوشته می شود به طور معمول عبارتند از :
No: شماره ساخته شده توسط کارخانه
Type: شامل کلیه مشخصات فنی الکترو موتور که در کاتالوگ کارخانه موجود بوده و یا در مکاتبه با کارخانه باید به آن اشاره شود و یا در هنگام خرید مشابه
A=حداکثر جریان مجاز الکترو موتور را نشان می دهد که میزان جریان نباید بیشتر از مقدار فوق و بلکه
همیشه الکترو موتور طوری انتخاب شود که زیر مقدار فوق کار کند.
V = ولتاژ کاری الکترو موتور می باشد که نباید ولتاژ بیشتر و یا کمتر به سیم پیچهای الکترو موتور اعمال گردد
50HZ، الکترو موتور باید در فرکانس 50 هرتز کار کند (برق ایران)
60HZ، الکترو موتور باید در فرکانس 60 هرتز کار کند (فرکانس برق برخی کشورها)
نکته: دور الکترو موتورها با فرکانس ارتباط دارد لذا الکترو موتوری که در فرکانس 50 هرتز مثلا 1500 دور می باشد همین الکترو موتور در فرکانس 60 دورش دیگر 1500 نیست .
R.P. M= نشان دهنده دور الکترو موتور در یک دقیقه در روی شفت خروجی می باشد.
KW=مقدار توان الکترو موتور را نشان می دهد.
نکته : اگر روی الکترو موتوری نوشته شده بود 380/220 =V معنی آن این است که این الکترو موتور در شبکه برق 110 ولت که در برخی از کشورها استفاده می شود باید بصورت مثلث و در کشورهایی که ولتاژ 220ولت ( ولتاژ بین یک فاز و نول) دارند مثل ایران باید بصورت ستاره بسته شود .
IP= میزان حفاظت الکترو موتور در مقابل گرد و غبار و .. طبق جدول زیر می باشد.
انواع حفاظتها طبق استاندارد DIN 40050
IP00= باز بدون حفاظت در مقابل تماس با اجسام خارجی و آب
IP10= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی - محافظ در مقابل آب
IP11= محفوظ در مقابل تماس دست و اجسام بزرگ خارجی - محفوظ در مقابل آب
IP20= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط بدون حفاظ در مقابل آب
IP21= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط - ضد آب
IP22= محفوظ در مقابل تماس انگشت و اجسام با وزن متوسط –محفوظ در مقابل ترشح آب بطور عمودی یا
مایل با زاویه بیشتر از 30 درجه نسبت به افق
IP30= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن – بدون محافظت در مقابل آب
IP31= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن - ضدآب
IP32= محفوظ در مقابل تماس با ابزار ها و غیره و اجسام خارجی سبک وزن - محفوظ در مقابل ترشح آب بطور عمودی یا مایل با زاویه بیشتر از 30 درجه نسبت به افق
IP40= در مقابل کلیه موارد فوق به غیر از عمق
روشهای کاهش مصرف انرژی الکتریکی الکتروموتورها
مقدمه
موتورها مصرفکنندههای عمده برق در اغلب کارخانهها هستند. وظیفه یک موتورالکتریکی تبدیل انرژی الکتریسیته به انرژی مکانیکی است. در یک موتور سهفاز AC جریان از سیمپیچهای موتور عبور کرده و باعث ایجاد میدان مغناطیسی دواری میشود که این میدان مغناطیسی محور موتور را میچرخاند. موتورها بهگونهای طراحی شدهاند که این وظیفه را بهخوبی انجام دهند. مهمترین و ابتداییترین گزینه صرفهجویی در موتورها مربوطبه انتخاب آنها و استفاده از آنها میباشد.
1- هرزگردی موتورها
بیشترین صرفهجویی مستقیم برق را میتوان با خاموش کردن موتورهای بیبار و درنتیجه حذف تلفات بیباری بهدست آورد. روش ساده آن درعمل نظارت دایم یا کنترل اتوماتیک است. اغلب به مصرف برق در بیباری اهمیت چندانی داده نمیشود درحالیکه غالباً جریان در بیباری حدود جریان در بار کامل است.
مثالی از این نوع تلفات را میتوان در واحدهای بافندگی یافت، جاییکه ماشینهای دوزندگی معمولاً برای دورههای کوتاهی کار میکنند. اگرچه موتورهای این ماشینها نسبتاً کوچک هستند (1.3 اسب بخار) ولی چون تعداد آنها زیاد است (معمولاً تعداد آنها در یک کارخانه به صدها عدد میرسد) اندازه این تلفات قابلملاحظه است. اگر فرض کنیم 200 موتور 1.3 اسببخار در 90درصد زمان هرزگرد بوده و باری معادل 80درصد بار کامل بکشند، هزینه کار بیهوده موتورها با درنظر گرفتن 120ریال بهای واحد انرژی الکتریکی ، بهشکل زیر محاسبه میشود:
هزینه بیباری = 200موتور×3/1 اسببخار × 80% بار × 6000ساعت در سال × 90% بیباری ×120ریال= 25میلیون ریال
با اتصال یک سوئیچ به پدال چرخها میتوان آنها را بهطور اتوماتیک خاموش کرد.